De sociale huurmarkt is geen eenvoudige voor de overheid. Het probleem in het kort is dat de sociale huurwoningen bedoeld zijn voor mensen met een laag inkomen. Mensen die aanvankelijk met een laag inkomen zijn begonnen hoeven per maand geen hoge huur te betalen terwijl hun inkomen soms navenant is toegenomen. Zo zijn er nu velen met een hoog inkomen die gewoon in hun huurhuizen kunnen blijven wonen terwijl er ook velen zijn met een laag inkomen waarvoor geen sociale huurwoning meer beschikbaar voor is. In populaire steden als Amsterdam, Utrecht en een aantal andere steden staat men bijvoorbeeld 11 of 12 jaren ingeschreven terwijl men nog geen schijn van kans maakt.
Om het hoofd te bieden tegen deze problematiek heeft de overheid besloten dat het anders moet. Ik denk dat we het daar allemaal over eens zijn. Een belangrijke vraag is echter wel wat de gevolgen zijn als je iets bedenkt.
Op dit moment wordt er vooral gezocht in de richting van bevordering van doorstroming. Sociale woningbouw is er voor lage inkomens, zo luidt het argument, en mensen die inmiddels hogere inkomens hebben dienen te verhuizen zodat de woningen vrijkomen voor lagere inkomens.
Die doorstroming moet bevorderd worden door mensen maximaal 5 jaren te laten wonen in dezelfde sociale huurwoning. Daarna moet men weer verhuizen. Is dat wenselijk?
Het effect is namelijk dat als mensen zich ergens vestigen en dit tijdelijk van aard is, zij niet van plan zijn om te investeren in hun omgeving. Er wordt geen goede burencontacten opgebouwd, men wil niet duurzaam investeren in de woning zelf, en er wordt één groep bij elkaar geplaatst, de zogenoemde lage inkomensgroep. Voor een wijk blijkt het juist goed te zijn als een groep hoge inkomens zich vermengt met een groep lage inkomens. De contacten ontstaan veelal door kinderen die in de wijk wonen. Zo worden ouders met hoge en lage inkomens met elkaar in contact gebracht waardoor de sociale omgang met elkaar wordt bevorderd en een armoedecultuur wordt tegengegaan.
Door het besluit van de overheid om mensen tijdelijk te laten vestigen wordt dit alles teniet gedaan waardoor de mensen een hoge sociale prijs zullen betalen. Gevolg hiervan kan zijn dat er niet alleen een hoge sociale prijs wordt betaald maar dat er ook verval in een wijk kan ontstaan en verloedering wat zich kan uiten in criminaliteitskosten.
Zou de overheid niet veel beter moeten kijken naar een juiste verdeling van het aantal sociale woningen in een wijk gecombineerd met duurdere woningen geschikt voor mensen met hogere inkomens?
Een andere optie die men zou kunnen overwegen is het koppelen van de huurprijs aan het inkomen. Ik realiseer mij dat hier ook voor- en tegenargumenten op zijn. Wat als iemands inkomen bijvoorbeeld wegvalt?
Het moge duidelijk zijn dat de huidige keuze van de overheid grote consequenties heeft voor de (participatie)samenleving.
mr. Wynold Dijkstra
Uw jurist in vastgoedzaken
